აჭარის მთავრობის კონკრეტული მოთხოვნები პრემიერ-მინისტრს

ქონების განკარგვა, სკოლის დირექტორების მოვალეობის შემსრულებლების დანიშვნა და კულტურულ ძეგლებზე სტატუსის მოხსნა-მინიჭების უფლება _ ეს ის საკითხებია, რომელთა გამოც ლევან ვარშალომიძემ პრემიერ-მინისტრი გააკრიტიკა.
„ბათუმელებმა“ აჭარის ორ სამინისტროს მიმართა იმ საკითხების დასაკონკრეტებლად, თუ რა დამატებით უფლებამოსილებას ითხოვს რეგიონის მთავრობა.
აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარემ 12 აპრილს საგანგებო ბრიფინგზე პრემიერ-მინისტრ ნიკა გილაურის მთავრობა იმის გამო გააკრიტიკა, რომ არ ხდება რეაგირება ავტონომიის მთავრობის თხოვნაზე `დამატებითი ადმინისტრაციული უფლებამოსილებების~ დელეგირებასთან დაკავშირებით.
`არის შემთხვევები, როცა აჭარის რომელიმე სამინისტრო ვერ იღებს უმარტივეს ტექნიკურ გადაწყვეტილებებს და ელოდება რომელიღაც თბილისელი ბიუროკრატის მიერ რომელიღაც მათთვის უცნობ დოკუმენტზე ხელმოწერას~ _ განაცხადა ვარშალომიძემ.
მისი თქმით, `გაუგებარია~, თუ რატომ დარჩა ნიკა გილაურისა და სამინისტროების მხრიდან უპასუხოდ პირადად მისი წერილები.
აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის მინისტრის მოადგილის, სულხან ჯორთმენაძის განმარტებით, საქართველოს ეკონომიკის სამინისტროს აქვს ქონების მართვის ტერიტორიული ორგანოები საქართველოს ყველა რეგიონში _ ქართლში, კახეთში, გურიაში...~ აჭარაში ასეთი ტერიტორიული სამმართველოები არ არის, რადგან აჭარაში არის ეკონომიკის სამინისტრო. გვინდა, აჭარაშიც იყოს ტერიტორიული სამსახური, რომელიც ადგილზევე აგვარებს საკითხებს. თუ დელეგირება ეკონომიკური განვითარების სამინისტრომ არ მოგვცა, ამის გარეშე არ გვაქვს უფლებამოსილება, რაღაცა განვკარგოთ. მაგალითად, თუ არის მოთხოვნა რომელიმე ობიექტის პრივატიზებასთან დაკავშირებით, შეთანხმების გარეშე ჩვენ ვერ გავასხვისებთ, გვინდა ეს უფლება მივიღოთ~.
ეკონომიკის მინისტრის მოადგილეს მხედველობაში აქვს როგორც აჭარის, ასევე ავტონომიაში შემავალი მუნიციპალიტეტების ქონება.
ჯორთმენაძის ინფორმაციით, აჭარაში არის ქონება, რომელიც არაა აღრიცხული და რომლის განკარგვის უფლება აჭარის ეკონომიკის სამინისტროს არ გააჩნია. ავტონომიის მთავრობა ასეთი ქონების განკარგვის უფლებასაც ითხოვს.
აჭარის განათლების, კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის მინისტრი _ მათე ტაკიძე კი ითხოვს საჯარო სკოლებში დროებით დირექტორის მოვალეობის შემსრულებლის დანიშვნის უფლებამოსილების მინიჭებას. მისი აზრით, ეს იმისთვისაა საჭირო, რომ `პრობლემა მოგვარდეს დროულად და არ დარჩეს სკოლა დირექტორის გარეშე“.
განათლების შესახებ კანონით, დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო ნიშნავს. „ბათუმელების“ კითხვაზე, თუ შეგიძლიათ გაიხსენოთ კონკრეტული მაგალითი, როცა ამან ზიანი მიაყენა სასკოლო საქმიანობას, მინისტრი გვირჩევს, რომ ეს კითხვა წერილობით, სამინისტროს იურიდიულ სამსახურში, მაიკო ხაჯიშვილს გავუგზავნოთ: „იმის მიუხედავად, რომ აჭარის განათლების მინისტრის წარდგინებით ნიშნავს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი სკოლაში დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელს, გარკვეულ სირთულეებს წარმოადგენს ეს საკითხი. ჩვენ შეთანხმებულები ვართ (აჭარის განათლების სამინისტრო და საქართველოს განათლების და მეცნიერების სამინისტრო), რომ ეს დელეგირება მიიღოს აჭარის განათლების სამინისტრომ“.
გარდა ამისა მათე ტაკიძე ძეგლების სტატუსის მოხსნა-მინიჭების უფლებას ითხოვს. მისი აზრით, აჭარაში ბევრი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია, `რომლებიც თარიღდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე, ასევე ბევრია ქრისტეშობის შემდეგ შექმნილი კულტურული ძეგლი, რომელიც ითხოვს გადარჩენას, სჭირდება რეაბილიტაცია და ეს ერთობლივად უნდა განვახორციელოთ. თუ ეს უფლებამოსილება ექნება ჩვენს სამინისტროს, აჭარის მთავრობა მზადაა, ასეთი ტიპის ძეგლებს რესტავრაცია ჩაუტაროს“.
„საქართველოს მთავრობამ მიიღო გადაწყვეტილება ამ კვირაში, სავარაუდოდ ოთხშაბათს, მოუსმინოს ლევან ვარშალომიძეს და მასთან ერთად მინისტრთა კაბინეტის წევრებმა გადაწყვიტონ ის პრობლემები, რომლებზედაც აჭარის მთავრობის თავმჯდომარე საუბრობს. ამ შეხვედრაზე ყველა დასმული საკითხი დეტალურად განიხილება და მათი გადაწყვეტის გზები დაისახება“ _ ასე უპასუხა ვარშალომიძის ბრიფინგს პრემიერ-მინისტრის პრესსპიკერმა, ნიკო მჭედლიშვილმა.

ციხე ტელეფონის გარეშე

„ყველა გათოვლებაზე, გაწვიმებაზე და ქარის ამოვარდნაზე, ღობე-ღობე და ყანა-ყანაა მოსაძებნია ტელეფონის ხაზები. დღე არ გადის, კაბელების მოპარვის ფაქტი რომ არ დაფიქსირდეს. 5-6 თვეა ტელეფონები არ მუშაობს ბათუმის ციხეში. როცა დაზიანებაა, რეაგირებას ვახდენთ, მაგრამ ისეთი შემთხვევაც გვქონია, გაგვიკეთებია, წამოსულა ხელოსანი და ჩამოსვლამდე გაფუჭებულა“, _ ამბობს მერაბ სტეფანია, ტელეკომის წარმომადგენელი აჭარაში.

ნათია როყვა

სადენები, რომლებითაც ბათუმის #3 საპყრობილეში მოთავსებული პატიმრები გარე სამყაროს უკავშირდებიან, ცუდ ამინდში წყდება ან იპარავენ. ამ საპყრობილეს პატიმრებს დარღვეული აქვთ კანონიერი უფლება, საკუთარი ხარჯებით ესაუბრონ ახლობლებს.
სასჯელაღსრულების სამინისტროში აცხადებენ, რომ ეს მათი კი არა, იმ კომპანიის პრობლემაა, რომელიც სასჯელაღსრულების დეპარტამენტს ემსახურება და რომელმაც ციხეები სატელეფონო სიხშირით უნდა უზრუნველყოს.
`ყველაფერს ქურდებს ვერ დავაბრალებ. ჩვენი ბრალია, რომ ამ ხნის განმავლობაში ვერ გადავწყვიტეთ ეს პრობლემა _ გვინდა სადენები მიწაში ჩავმარხოთ, მაგრამ ჯერ ურეხის დასახლებაში, სადაც საპყრობილე ტერიტორიულად მდებარეობს, არ დაგვიწყია სამუშაოები~, _ ამბობს სტეფანია `ბათუმელებთან~.
ამ სამუშაოების შესრულება სოლიდურ თანხასთანაა დაკავშირებული. უღირს თუ არა ამ ხარჯების გაწევა ტელეკომს? მერაბ სტეფანია: `ეს ფინანსური პრობლემაა, ორი ტელეფონის ნომერია ჩასართავი და ათიათასობით ლარია დასახარჯი. კომპანია ფიქრობს ამაზეც, ღირს?~
აქამდე #3 საპყრობილეში ე.წ. ტაქსაპონები ჰქონდათ დამონტაჟებული, რომლებიც `დაილეწა და განადგურდა ციხეში~. ეს იყო ბარათების სისტემა, ანუ პატიმარს შეეძლო ბარათი ეყიდა ციხეში ან ამანათის სახით ოჯახის წევრებს შეეგზავნათ. ქსელში საუბარი კი, მაგალითად, სახლში დარეკვა, უფასოდ შეიძლებოდა. როგორც მერაბ სტაფაინა განმარტავს, ეს სისტემა მას შემდეგ აღარ მუშაობს, რაც ანალოგიური აპარატები ქალაქების ქსელიდან გაქრა: `ბარათების მხოლოდ სასჯელაღსრულების დეპარტამენტისთვის დამზადებაზე უარი განაცხადეს ოდესაში (ამ ტელეფონებისთვის ბარათები უკრაინაში მზადდებოდა).
აჭარაში ტელეკომის ხელმძღვანელი ამბობს, რომ საპატიმროს უკაბელო ტელეფონის დამონტაჟება შესთავაზა. ამ გზით პატიმრებს საქალაქო ნომრებზე უფასოდ დარეკვა შეეძლებათ (ტელეკომის ქსელში ჩართულ ნომრებზე), ხოლო მობილურზე განხორციელებული ზარების საფასური ტელეკომს გადაუხდიან. თუმცა ამ შემთხვევაში არის ერთი პრობლემა _ გაურკვეველი იქნება, ვინ რამდენი წუთი ილაპარაკა და როგორ უნდა გადაიხადოს პატიმარმა დახარჯული თანხა.
მერაბ სტეფანიას აზრით, ამ შემთხვევაში გამოსავალი არსებობს _ ტელეფონის მოხმარების ქრონომეტრაჟი დაწესებულების მორიგემ უნდა გააკონტროლოს: `პატიმრებს ხომ აქვთ დეპოზიტი. თვის ბოლოს ბარათებიდან უნდა ჩამოეჭრათ ის თანხა, რასაც დახარჯავენ მობილურზე~.
ტელეკომის აჭარის ფილიალის წარმომადგენელი ამბობს, რომ სარემონტო სამუშაოებს, სავარაუდოდ, ურეხის დასახლებაში ზაფხულში დაიწყებენ (სადენების მიწაში განთავსება) და, სავარაუდოდ, სწორედ ამ დროისთვის უზრუნველყოფენ #3 საპყრობილეს ტელეფონებით.
მერაბ სტეფანიას თქმით, ამ პროექტის განხორცილებისთვის 20-30 ათასამდე ლარია საჭირო.

ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის იურისტი, გია ქარცივაძე, ამბობს რომ პატიმრობის შესახებ საქართველოს კანონის 50-ე მუხლის თანახმად, პატიმარს უფლება აქვს, ისარგებლოს სატელეფონო საუბრებით შეუზღუდავად, თუ ამის ტექნიკური შესაძლებლობა აქვს სასჯელაღსრულებითი დაწესებულების ადმინისტრაციას. ანუ თუ ადმინისტრაციას არ აქვს ტექნიკური შესაძლებლობა, პატიმრის აღნიშნული უფლება განუხორციელებელი რჩება და ამ უფლების ხელყოფისათვის მის მიერ გაცხადებული პრეტენზია უშედეგო აღმოჩნდება, რადგან დღეს მოქმედი კანონმდებლობა იძლევა ამის საშუალებას: `მაგრამ რადიკალურად შეცვლილი მდგომარეობა გვექნება 2010 წლის 1 ოქტომბრიდან. მიმდინარე წლის 9 მარტს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო პატიმრობის კოდექსი, რომელიც ამოქმედდება 1 ოქტომბრიდან. აღნიშნული კოდექსის თანახმად, ყველა პატიმარი შეუზღუდავად ისარგებლებს სატელეფონო კავშირით გარე სამყაროსთან და ამ უფლების დანხორციელება არ იქნება დამოკიდებული ადმინისტრაციის შესაძლებლობებთან~.

მე და პრესსამსახურები

ნათია როყვა

გასულ თვეში ევროკავშირის ინიციატივით და ფინანსური მხარდაჭერით ჟურნალისტების და პროკურორების შეხვედრა მოეწყო ბაკურიანში. ამ შეხვედრაზე, სადაც მთავარი პროკურორი _ მურთაზ ზოდელავა, მისი მოადგილე _ დავით საყვარელიძე და კიდევ ის პროკურორები იყვნენ, რომლებიც, ძირითადად, სატელევიზიო კომენტარებს აკეთებენ, ვიკითხე, თუ თბილისში გყავთ ისეთი პროკურორები, რომლებიც ჟურნალისტებთან კომენტარებს აკეთებენ, რატომ არ შეიძლება ასეთი პროკურორები, თუნდაც ერთი ადამიანი, ბათუმშიც იყოს-მეთქი.
მთავარმა პროკურორმა განმიმარტა, რომ აჭარაში პროკურორები ჯერ გადასამზადებელი ჰყავთ (სხვათა შორის, პროკურატურაში, ძირითადად, მოწვეული ადამიანები, ანუ როგორც ლევან ვარშალომიძე იტყოდა, არაადგილობრივი კადრები მუშაობენ): `ლაპარაკი უნდა ვასწავლოთ _ რა არ თქვან, ყველაფრის თქმა არ შეიძლება... კანონი კრძალავს. ადამიანის უფლებების დარღვევაა, მაგალითად, თუ ბრალდებულის სახელი და გვარი გაჟღერდება საზოგადოებაში~.
ამ პასუხზე ვიდეოპატრული გამახსენდა, რომელიც ყოველ საღამოს გადის `რუსთავი 2~-ის ეთერში. მთავარ პროკურორს ვკითხე, ირღვეოდა თუ არა ამ გადაცემით ადამიანის უფლებები. პასუხი დავით საყვარელიძისგან მივიღე _ მიპასუხა, რომ ეს გადაცემა აბსოლუტურად კანონიერია და ადამიანის უფლებები არ ირღვევა.
ჩემთვის მოულოდნელი იყო ორივე პასუხი: როგორ დავიჯერო, რომ პროკურორმა, თანაც ამ რანგის პროკურორმა, არ იცის, რისი თქმაა კანონით შესაძლებელი და რისი არა...
რაზეც ახლა ვწერ, ეს ჩვენი, ჟურნალისტების შიდა სამზარეულო, სამუშაო რეჟიმია და მკითხველს სულაც არ აინტერესებს, რამდენს ვწვალობ ინფორმაციის მოპოვების პროცესში. მკითხველი არც იმაზე ფიქრით იტკივებს თავს, რომ არიან პრივილეგირებული ჟურნალისტები (რომლებსაც ხელი მიუწვდებათ იმ ინფორმაციაზე, რომლებსაც ხელისუფლება ავრცელებს) და ჟურნალისტები, რომლებსაც ოფიციალურ `შეკრებებზე~ არ უშვებენ. და არც ის მგონია, რომ ხალხს დიდად აინტერესებდეს, ვინ მიშლის ამაში ხელს... მაგრამ მე მაინც უნდა ვთქვა.
თითქმის ყველა სახელმწიფო უწყებაში არსებობს ასეთი თანამდებობა _ პრესსამსახურის ხელმძღვანელი. უხეშად ვიტყვი _ ამ ადამიანის ერთ-ერთი ძირითადი საქმე კანონით ის არის, რომ თავის შეფს ჟურნალისტებთან დაუგეგმოს, ვთქვათ, შეხვედრები. გაავრცელოს პრეს-რელიზები.
ეს კანონით.
სინამდვილეში კი პრესსამსახურები, ძირითადად, შეფისკენ მიმავალი გზების გადაკეტვაზე იხარჯებიან. მოკლედ, არ უნდა დაინახოს შეფმა ის ჟურნალისტი, ვისი დანახვაც არ სიამოვნებს. ყველაზე მაგარი ის არის, თუ შეფს არასასურველი ჟურნალისტი თვალს ვერ შეავლებს.
ისე, ზოგჯერ ვერ ვარკვევ, ვინ ვისი უფროსია: პრესსამსახური მინისტრის, მინისტრი პრესსამსახურის თუ კიდევ სხვა უფროსია _ ვინმე მინისტრის მინისტრი... რეკავ სამინისტროში ან საჯარო სამსახურში (სამსახურების დასახელება არაფერს ცვლის) და ითხოვ კონკრეტულ კითხვაზე პასუხს. პრესსამსახურში არც კი ფიქრდებიან და... `იცით რა? ჩემი მინისტრი არაკომპეტენტურია ამ საკითხში, არ მინდა, ამ არაკომპეტენტურ პასუხზე აიგოს მთელი თქვენი სტატია~.
ვუხსნი, რომ ამ კითხვის პასუხი ჩემი სტატიისთვის მხოლოდ ერთი დეტალია. მინდა, რომ ორივე მხარის პოზიცია იყოს დაფიქსირებული... მოკლედ, ცხრა პირი კანი უნდა გაიძრო, რომ პრესსამსახური დააჯერო მისი უფროსის კომენტარის საჭიროებაში. ის, რომ სტატიისთვის კომენტარი გჭირდება, მთავარი არგუმენტი მისთვის არ არის.
დამოუკიდებლად როგორ წყვეტენ პრესსამსახურების უფროსები, რომ მათი უფროსები კომენტარს ვერ გააკეთებენ, არ ვიცი. მგონია, საინტერესო ამბავია, მაგრამ მე ამ საკითხის შესასწავლად არ მცალია...
ბათუმელების ამ ნომრის მე-5 გვერდზე ბათუმის ციხის ფოტო დევს. გასულ კვირას ამ ფოტოს გადაღება მქონდა დაგეგმილი. რომ შეხედავ, თითქოს არაფერია, მაგრამ რედაქტორმა მითხრა, შესაძლოა ამის უფლება არ მოგცენო. მირჩია, ეს საკითხი ვინმესთან წინასწარ შემეთანხმებინა. ბათუმში ციხეების სამინისტროს არ ჰყავს ისეთი ადამიანი, რომელიც ჟურნალისტებთან ითანამშრომლებს. ისეთი მარტივი ამბავი, როგორიც შენობის ფასადის გადაღების უფლებაა, თბილისში უნდა შეათანხმო. სამინისტროში დავრეკე. პრესსამსახურმა მითხრა, რომ ის, რაც კანონით დაშვებულია, ვერავინ ამიკრძალავს, მთავარია, საგუშაგოები არ ჩანდეს. ვიფიქრე, მოდი ამ ამბავს ბათუმის ციხის უფროსს, გიორგი ვეკუასაც შევუთანხმებ-მეთქი, მაგრამ რადგან სამინისტრო ინფორმირებული იყო, ბატონი გიორგი ასეთ უმნიშვნელო დეტალზე აღარ შევაწუხე.
ციხის კარებთან, სავარაუდოდ თანამშრომელმა გამაჩერა (წინ და უკან დადიოდა). ვუთხარი, რასაც ვაპირებდი და ისიც, რომ ეს ამბავი სამინისტროსთან შეთანხმებულია. თუ საჭიროა, ბატონ გიორგისაც დავურეკავ, ფოტოს გადაღება მინდა-მეთქი. მითხრა, რომ ბატონი გიორგი მისი უფროსი არ არის. როგორც ამიხსნა, უფროსი თბილისში ჰყავს. თვითონ გადარეკა და მერე მითხრა _ `გადაიღე~.
უკვე შევეგუე, რომ ინფორმაციის მისაღებად არ უნდა დაურეკო აჭარაში პოლიციას, პროკურატურას და კიდევ ბევრს...
უჰ, ეს ამბავიც, როგორც ხელისუფლებაში იტყოდნენ, რაღაც ოპოზიციური გამომივიდა (`ბათუმელებს~ ხელისუფლებაში სწორედ ასე აფასებენ). არადა, რა უნდა თქვა, მაგალითად, ოპოზიციის პრესცენტრებზე, არ მიშლიან ხელს მუშაობაში და ბალანსისთვის გავაკრიტიკო? ან რანაირად გავაკრიტიკო ოპოზიცია, ვთქვათ, კანონდარღვევით ჩატარებული აუქციონის გამო.
მოკლედ, ბალანსისთვის სხვა ამბავი მაქვს და ამას ყოველგვარი სატირის გარეშე ვამბობ. ვიცნობ პრესსამსახურებს, რომლებიც ყველა ფორმით მეკონტაქტებიან _ ტელეფონით, sms-ით, ინტერნეტით პრესრელიზებს მიგზავნიან. მაგალითად? იუსტიციის უმაღლესი საბჭოსა და უზენაესი სასამართლოს პრესსამსახურები. ბათუმის საქალაქო სასამართლო და აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო... მაგალითად? ქეთი ტყეშელაშვილი, უზენაესი სასამართლოს პრესსამსახური, ქვას გახეთქავს და თუ დაგპირდა, რომ ინფორმაციას მოგაწვდის, სიტყვას არ გადავა. და ამ საქმეში არც ათ დღეს ითხოვს და არც ოფიციალურ წერილს. დაურეკავ, აუხსნი რაც გინდა და მორჩა. დათქმულ დროს ან თვითონ გირეკავს ან ელექტრონული ფოსტით გწერს.
რა ვქნა, ვერ ვიტან, როცა ყველაფერზე ათ დღეს იძახიან და მერე მწერენ, რომ ჩემს მოთხოვნილ ინფორმაციაზე ვერ მომცემენ...

მე და პრესსამსახურები

ნათია როყვა

გასულ თვეში ევროკავშირის ინიციატივით და ფინანსური მხარდაჭერით ჟურნალისტების და პროკურორების შეხვედრა მოეწყო ბაკურიანში. ამ შეხვედრაზე, სადაც მთავარი პროკურორი _ მურთაზ ზოდელავა, მისი მოადგილე _ დავით საყვარელიძე და კიდევ ის პროკურორები იყვნენ, რომლებიც, ძირითადად, სატელევიზიო კომენტარებს აკეთებენ, ვიკითხე, თუ თბილისში გყავთ ისეთი პროკურორები, რომლებიც ჟურნალისტებთან კომენტარებს აკეთებენ, რატომ არ შეიძლება ასეთი პროკურორები, თუნდაც ერთი ადამიანი, ბათუმშიც იყოს-მეთქი.
მთავარმა პროკურორმა განმიმარტა, რომ აჭარაში პროკურორები ჯერ გადასამზადებელი ჰყავთ (სხვათა შორის, პროკურატურაში, ძირითადად, მოწვეული ადამიანები, ანუ როგორც ლევან ვარშალომიძე იტყოდა, არაადგილობრივი კადრები მუშაობენ): `ლაპარაკი უნდა ვასწავლოთ _ რა არ თქვან, ყველაფრის თქმა არ შეიძლება... კანონი კრძალავს. ადამიანის უფლებების დარღვევაა, მაგალითად, თუ ბრალდებულის სახელი და გვარი გაჟღერდება საზოგადოებაში~.
ამ პასუხზე ვიდეოპატრული გამახსენდა, რომელიც ყოველ საღამოს გადის `რუსთავი 2~-ის ეთერში. მთავარ პროკურორს ვკითხე, ირღვეოდა თუ არა ამ გადაცემით ადამიანის უფლებები. პასუხი დავით საყვარელიძისგან მივიღე _ მიპასუხა, რომ ეს გადაცემა აბსოლუტურად კანონიერია და ადამიანის უფლებები არ ირღვევა.
ჩემთვის მოულოდნელი იყო ორივე პასუხი: როგორ დავიჯერო, რომ პროკურორმა, თანაც ამ რანგის პროკურორმა, არ იცის, რისი თქმაა კანონით შესაძლებელი და რისი არა...
რაზეც ახლა ვწერ, ეს ჩვენი, ჟურნალისტების შიდა სამზარეულო, სამუშაო რეჟიმია და მკითხველს სულაც არ აინტერესებს, რამდენს ვწვალობ ინფორმაციის მოპოვების პროცესში. მკითხველი არც იმაზე ფიქრით იტკივებს თავს, რომ არიან პრივილეგირებული ჟურნალისტები (რომლებსაც ხელი მიუწვდებათ იმ ინფორმაციაზე, რომლებსაც ხელისუფლება ავრცელებს) და ჟურნალისტები, რომლებსაც ოფიციალურ `შეკრებებზე~ არ უშვებენ. და არც ის მგონია, რომ ხალხს დიდად აინტერესებდეს, ვინ მიშლის ამაში ხელს... მაგრამ მე მაინც უნდა ვთქვა.
თითქმის ყველა სახელმწიფო უწყებაში არსებობს ასეთი თანამდებობა _ პრესსამსახურის ხელმძღვანელი. უხეშად ვიტყვი _ ამ ადამიანის ერთ-ერთი ძირითადი საქმე კანონით ის არის, რომ თავის შეფს ჟურნალისტებთან დაუგეგმოს, ვთქვათ, შეხვედრები. გაავრცელოს პრეს-რელიზები.
ეს კანონით.
სინამდვილეში კი პრესსამსახურები, ძირითადად, შეფისკენ მიმავალი გზების გადაკეტვაზე იხარჯებიან. მოკლედ, არ უნდა დაინახოს შეფმა ის ჟურნალისტი, ვისი დანახვაც არ სიამოვნებს. ყველაზე მაგარი ის არის, თუ შეფს არასასურველი ჟურნალისტი თვალს ვერ შეავლებს.
ისე, ზოგჯერ ვერ ვარკვევ, ვინ ვისი უფროსია: პრესსამსახური მინისტრის, მინისტრი პრესსამსახურის თუ კიდევ სხვა უფროსია _ ვინმე მინისტრის მინისტრი... რეკავ სამინისტროში ან საჯარო სამსახურში (სამსახურების დასახელება არაფერს ცვლის) და ითხოვ კონკრეტულ კითხვაზე პასუხს. პრესსამსახურში არც კი ფიქრდებიან და... `იცით რა? ჩემი მინისტრი არაკომპეტენტურია ამ საკითხში, არ მინდა, ამ არაკომპეტენტურ პასუხზე აიგოს მთელი თქვენი სტატია~.
ვუხსნი, რომ ამ კითხვის პასუხი ჩემი სტატიისთვის მხოლოდ ერთი დეტალია. მინდა, რომ ორივე მხარის პოზიცია იყოს დაფიქსირებული... მოკლედ, ცხრა პირი კანი უნდა გაიძრო, რომ პრესსამსახური დააჯერო მისი უფროსის კომენტარის საჭიროებაში. ის, რომ სტატიისთვის კომენტარი გჭირდება, მთავარი არგუმენტი მისთვის არ არის.
დამოუკიდებლად როგორ წყვეტენ პრესსამსახურების უფროსები, რომ მათი უფროსები კომენტარს ვერ გააკეთებენ, არ ვიცი. მგონია, საინტერესო ამბავია, მაგრამ მე ამ საკითხის შესასწავლად არ მცალია...
ბათუმელების ამ ნომრის მე-5 გვერდზე ბათუმის ციხის ფოტო დევს. გასულ კვირას ამ ფოტოს გადაღება მქონდა დაგეგმილი. რომ შეხედავ, თითქოს არაფერია, მაგრამ რედაქტორმა მითხრა, შესაძლოა ამის უფლება არ მოგცენო. მირჩია, ეს საკითხი ვინმესთან წინასწარ შემეთანხმებინა. ბათუმში ციხეების სამინისტროს არ ჰყავს ისეთი ადამიანი, რომელიც ჟურნალისტებთან ითანამშრომლებს. ისეთი მარტივი ამბავი, როგორიც შენობის ფასადის გადაღების უფლებაა, თბილისში უნდა შეათანხმო. სამინისტროში დავრეკე. პრესსამსახურმა მითხრა, რომ ის, რაც კანონით დაშვებულია, ვერავინ ამიკრძალავს, მთავარია, საგუშაგოები არ ჩანდეს. ვიფიქრე, მოდი ამ ამბავს ბათუმის ციხის უფროსს, გიორგი ვეკუასაც შევუთანხმებ-მეთქი, მაგრამ რადგან სამინისტრო ინფორმირებული იყო, ბატონი გიორგი ასეთ უმნიშვნელო დეტალზე აღარ შევაწუხე.
ციხის კარებთან, სავარაუდოდ თანამშრომელმა გამაჩერა (წინ და უკან დადიოდა). ვუთხარი, რასაც ვაპირებდი და ისიც, რომ ეს ამბავი სამინისტროსთან შეთანხმებულია. თუ საჭიროა, ბატონ გიორგისაც დავურეკავ, ფოტოს გადაღება მინდა-მეთქი. მითხრა, რომ ბატონი გიორგი მისი უფროსი არ არის. როგორც ამიხსნა, უფროსი თბილისში ჰყავს. თვითონ გადარეკა და მერე მითხრა _ `გადაიღე~.
უკვე შევეგუე, რომ ინფორმაციის მისაღებად არ უნდა დაურეკო აჭარაში პოლიციას, პროკურატურას და კიდევ ბევრს...
უჰ, ეს ამბავიც, როგორც ხელისუფლებაში იტყოდნენ, რაღაც ოპოზიციური გამომივიდა (`ბათუმელებს~ ხელისუფლებაში სწორედ ასე აფასებენ). არადა, რა უნდა თქვა, მაგალითად, ოპოზიციის პრესცენტრებზე, არ მიშლიან ხელს მუშაობაში და ბალანსისთვის გავაკრიტიკო? ან რანაირად გავაკრიტიკო ოპოზიცია, ვთქვათ, კანონდარღვევით ჩატარებული აუქციონის გამო.
მოკლედ, ბალანსისთვის სხვა ამბავი მაქვს და ამას ყოველგვარი სატირის გარეშე ვამბობ. ვიცნობ პრესსამსახურებს, რომლებიც ყველა ფორმით მეკონტაქტებიან _ ტელეფონით, სმს-ით, ინტერნეტით პრესრელიზებს მიგზავნიან. მაგალითად? იუსტიციის უმაღლესი საბჭოსა და უზენაესი სასამართლოს პრესსამსახურები. ბათუმის საქალაქო სასამართლო და აჭარის ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტრო... მაგალითად? ხათუნა იოსავა, მთავარი პროკურატურის პრესსამსახურის ხელმძღვანელი. ქვას გახეთქავს და თუ დაგპირდა, რომ ინფორმაციას მოგაწვდის, სიტყვას არ გადავა. და ამ საქმეში არც ათ დღეს ითხოვს და არც ოფიციალურ წერილს. დაურეკავ, აუხსნი რაც გინდა და მორჩა. დათქმულ დროს ან თვითონ გირეკავს ან ელექტრონული ფოსტით გწერს.
რა ვქნა, ვერ ვიტან, როცა ყველაფერზე ათ დღეს იძახიან და მერე მწერენ, რომ ჩემს მოთხოვნილ ინფორმაციაზე ვერ მომცემენ...